Rozpoznawanie przyczyn fobii społecznej
24 lipca, 2022
Identyfikacja przyczyn fobii społecznej jest kluczem do skutecznego leczenia tej choroby psychicznej. Niektóre z kluczowych czynników obejmują genetykę, środowisko oraz terapię akceptacji i zaangażowania.
Genetyka
Około 4% dorosłej populacji cierpi na społeczne zaburzenie lękowe (SAD). Zaburzenie to polega na intensywnym lęku przed sytuacjami społecznymi. Może ono zakłócać zdrowie i jakość życia danej osoby.
Zaburzenie lęku społecznego jest spowodowane wieloma czynnikami. Jednym z najważniejszych są przeciwności losu we wczesnym okresie życia. Może to prowadzić do długotrwałych zmian w strukturze mózgu i zachowaniu – informacja ta pochodzi z serwisu 20latzfarmaceutami.pl. Objawy SAD obejmują nadmierny lęk przed sytuacjami społecznymi, duszność, drżenie i nieprawidłowe bicie serca.
Ponadto uważa się, że czynniki genetyczne mają wpływ na temperament danej osoby. Niektórzy eksperci sugerują, że czynniki biologiczne są główną przyczyną. Jednak czynniki środowiskowe, takie jak traumatyczne doświadczenia, mogą również przyczynić się do lęku społecznego.
Kilka badań wykazało, że różnice w genach mogą prowadzić do różnych chorób genetycznych. Naukowcy nadal nie są pewni, co powoduje lęk społeczny, chociaż niektórzy naukowcy uważają, że pewne geny mogą być odpowiedzialne za to zaburzenie.
Badania wykazały, że warianty w genie GTF2I są związane z podatnością na lęk u zdrowych dorosłych. Uważa się, że gen RGS2 również przyczynia się do powstawania SAD.
Naukowcy znaleźli również dowody na to, że gen transportera serotoniny SLC6A4 jest związany z fobią społeczną. Gen ten jest odpowiedzialny za transport serotoniny, posłańca, który tłumi nastroje depresyjne i lękowe. Receptor serotoniny w mózgu bierze udział w tłumieniu uczucia strachu i depresji. Leki, które zwiększają ilość serotoniny w mózgu są stosowane w leczeniu depresji i lęku.
Stosując test permutacyjny oparty na zestawie, badacze z Uniwersytetu w Bonn w Niemczech stwierdzili, że gen SLC6A4 był związany z lękiem społecznym. Badacze porównali próbki DNA od 321 pacjentów z lękiem społecznym i 804 osób z grupy kontrolnej. Przetestowali również 24 SNP, które zostały zidentyfikowane jako prawdopodobnie powodujące fobię społeczną.
Środowisko
Posiadanie lęku przed publicznymi wystąpieniami lub publiczną kontrolą może uniemożliwić ludziom udział w ich codziennym życiu. Może być również czynnikiem powodującym niezręczne zachowania społeczne, takie jak izolacja i nieodpowiednie zachowanie. Na szczęście istnieją rozwiązania dla osób cierpiących na lęk społeczny.
Jednym z najczęstszych powodów lęku społecznego jest brak doświadczeń społecznych w dzieciństwie. Ponadto osoby, które mają niską stabilność emocjonalną, są bardziej narażone na rozwój lęku społecznego. Co więcej, dzieci nadopiekuńczych rodziców są w grupie podwyższonego ryzyka. Czynniki te łączą się w przepis na potencjalnie zagrażające życiu zaburzenie.
Norweski Instytut Zdrowia Publicznego zbadał czynniki genetyczne i środowiskowe wpływające na lęk społeczny. Stwierdzili, że na długoterminowe ryzyko rozwoju lęku społecznego duży wpływ ma genetyka. W tym samym badaniu stwierdzono również, że najlepszym sposobem przeciwdziałania temu ryzyku jest poszukiwanie wczesnej interwencji. Idealnie, powinno to być zrobione w połączeniu z profesjonalną poradą medyczną.
Najlepszym sposobem na uniknięcie rozwoju lęku społecznego jest branie udziału w działaniach społecznych podczas dorastania. Można to zrobić poprzez zachęcanie do interakcji społecznych, zapewniając uspokojenie i ucząc dzieci myśleć o interakcji społecznej jako cenne i satysfakcjonujące doświadczenie. Pomoże to również zminimalizować rozwój lęku społecznego w pierwszej kolejności.
Jeśli chodzi o najlepszy sposób przeciwdziałania lękowi społecznemu, odpowiedzią jest unikanie negatywnych doświadczeń społecznych, unikanie sytuacji społecznych, w których interakcja jest zbyt ryzykowna, oraz przeformułowanie każdej sytuacji społecznej w pozytywnym świetle. W dłuższej perspektywie strategie te zminimalizują lęk społeczny i zmniejszą szanse na konieczność radzenia sobie z zaburzeniem w późniejszym okresie życia.
Najlepszym sposobem zwalczania lęku społecznego jest bycie otwartym na nowe doświadczenia i poświęcenie czasu na naukę nawiązywania znajomości i unikanie negatywnych doświadczeń. Pomoże to zminimalizować ryzyko rozwoju zaburzenia, a także uchroni Cię przed kłopotami z rodzicami w późniejszym okresie życia.
Terapia akceptacji i zaangażowania
ACT (Acceptance and Commitment Therapy) to oparta na dowodach naukowych terapia behawioralna, która okazała się skuteczna w leczeniu zaburzeń lękowych. Terapia ta łączy strategie mindfulness i techniki samoakceptacji. Celem ACT jest zmiana relacji, jaką masz z negatywnymi myślami i uczuciami oraz zwiększenie Twojej psychologicznej elastyczności.
Wykazano również, że ACT poprawia zachowania związane z bezpieczeństwem/unikaniem. W szczególności wiadomo, że ACT zwiększa chęć uczestnictwa w sytuacjach społecznych, takich jak sytuacje związane z występami. Jest to obiecująca metoda leczenia fobii społecznej.
ACT opiera się na teorii ram relacyjnych. Teoria ta stwierdza, że ludzie mają myśli, które są oparte na języku. Te myśli mogą powodować cierpienie i tworzyć problemy. W ACT terapeuta uczy pacjenta oddzielania myśli od faktów i rozumienia wartości. To pomoże pacjentowi zmienić priorytety w życiu i ruszyć do przodu.
W ACT terapeuci mogą pracować z pacjentem nad sytuacjami społecznymi, takimi jak wieczór karaoke. Terapeuta może również poprosić pacjenta o wizualizację swoich myśli na odbijającej się piłce. Działania te służą nauczeniu pacjenta akceptacji i przyjęcia oraz zaangażowania się w obecną chwilę.
ACT jest częścią trzeciej fali terapii behawioralnych. Pierwsza fala skupiała się na zmianie zachowań, druga na terapii poznawczo-behawioralnej, a trzecia na terapii akceptacji i zaangażowania.
W ACT terapeuci pracują z pacjentem nad zwiększeniem świadomości swojego myślenia i oddzieleniem natrętnych myśli od prawdy. Pacjent jest uczony akceptacji nieprzyjemnych doświadczeń wewnętrznych jako części życia, a nie jako czegoś, czego należy unikać.
ACT nie jest lekarstwem na lęk społeczny. Istnieje potrzeba przeprowadzenia większej ilości badań w celu określenia skuteczności ACT w przypadku fobii społecznej.
SSRI i wenlafaksyna
SSRI i wenlafaksyna w przypadku fobii społecznej są częstą pierwszą linią leczenia osób z fobią społeczną. Leki te działają poprzez blokowanie reabsorpcji serotoniny i noradrenaliny. Zwiększają one również poziom tych substancji chemicznych w mózgu. Są skuteczne w leczeniu różnych zaburzeń lękowych, w tym lęku społecznego, oraz w leczeniu depresji. Mogą jednak nasilać działanie innych leków, w tym ibuprofenu i linezolidu.
Wenlafaksyna ER jest selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny. Jest stosowana w leczeniu uogólnionych zaburzeń lękowych, zaburzeń panicznych i przedmiesiączkowych zaburzeń dysforycznych. Jest również stosowany w leczeniu zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. Przyjmowany jest w kapsułkach o przedłużonym uwalnianiu, zwykle przyjmowany raz na dobę z jedzeniem.
Był on stosowany w jednym badaniu w leczeniu fobii społecznej. Grupa 293 młodych ludzi została randomizowana do otrzymywania wenlafaksyny ER lub placebo. Oceniano ich również pod kątem działań niepożądanych. Pacjenci otrzymujący ER mieli znacząco wyższy wskaźnik odpowiedzi niż placebo. Leczenie ER było skuteczne w uzyskaniu znacznego zmniejszenia objawów w ciągu pierwszego tygodnia, a wyniki nadal się poprawiały do końca leczenia. Pacjenci leczeni ER również dostrzegali zmniejszenie objawów wcześniej niż pacjenci leczeni paroksetyną.
W innym badaniu paroksetyna (Paxil) była porównywana z wenlafaksyną ER. Te dwa leki podawano pacjentom ambulatoryjnym z uogólnionym zaburzeniem lęku społecznego. Porównywano je w 26 ośrodkach w Stanach Zjednoczonych. Wyniki wykazały, że leczenie paroksetyną było znacząco skuteczniejsze niż placebo w 3. tygodniu i 12. tygodniu. Ponadto paroksetyna była związana z większym odsetkiem pacjentów, którzy przestali porzucać fobię społeczną. Była również związana ze zmianami ciśnienia krwi i wagi.
Fluwoksamina miała pięć badań. Wyniki wykazały, że fluwoksamina była związana z większym odsetkiem pacjentów z remisją, poprawą funkcjonalną i zmniejszeniem objawów SAD. Miała również wpływ na częstość akcji serca i drżenie głosu.
Opcje leczenia
Rozpoznanie i radzenie sobie z fobią społeczną może być zniechęcające. Jednak dobrą wiadomością jest to, że istnieje kilka opcji leczenia fobii społecznej. Opcje te wahają się od leków do poradnictwa psychologicznego.
Najbardziej skuteczne opcje leczenia fobii społecznej obejmują kombinację terapii. Najczęstszym modelem terapii jest terapia poznawczo-behawioralna, która pomaga pacjentom zmienić szkodliwe myśli i zdobyć nowe umiejętności, które pomogą im radzić sobie w sytuacjach społecznych.
Inną opcją jest psychologia energetyczna, która jest formą terapii zapożyczoną z akupunktury i równoważącą energię ciała. W tej terapii klienci uczą się skupiać swoją energię na pozytywnych uczuciach, a nie negatywnych.
Inną opcją jest stacjonarny program leczenia. Ten rodzaj programu może być bardzo skuteczny, ponieważ pozwala klientom pracować przez ich własne problemy ze zdrowiem psychicznym w bezpiecznym i opiekuńczym środowisku. Mają również możliwość rozwijania empatii dla siebie i innych.
Inną opcją jest program oparty na grupie, który skupia się na interakcji z rówieśnikami. Interakcja z rówieśnikami może pomóc przekształcić poczucie strachu w zaufanie.
Inną opcją jest technika relaksacyjna. Technika ta koncentruje się na głębokim oddychaniu i puszczaniu negatywnej energii. Oprócz pomocy przy objawach fizycznych, technika ta pomaga również osobom z fobią społeczną nauczyć się radzić sobie ze stresem.
Najskuteczniejsze opcje leczenia fobii społecznej polegają na zrozumieniu pierwotnej przyczyny tego stanu. Po zrozumieniu wyzwalacza, można go wyeliminować. Może to obejmować połączenie ćwiczeń, pozycji jogi i relaksacyjnych technik oddechowych.
Oprócz terapii poznawczo-behawioralnej, inne opcje leczenia fobii społecznej obejmują leki i terapię indywidualną. Opcje te mogą być zalecane w zależności od ciężkości stanu.